پرداخت تابلو و تابلو فرش
پرداخت فرش چیست؟
اگر در هنگام بافت و یا بعد از اتمام بافت دقت کرده باشید، فرش پرداخت نشده چند سانت پرز دارد و به راحتی طرح و نقش فرش دیده نمی شود. برای اینکه سطح تابلو، نقش و نگارها واضح دیده شوند به اصطلاح باید فرش را بعد از اتمام بافت، پرداخت کرد. زمان پرداخت فرش به اندازه نیاز از پرز فرش برداشته می شود که به این عمل پرداخت زدن فرش دستباف یا روگیری فرش گفته می شود.
علت پرداخت کردن فرش چیست؟
اگر فرش یا تابلوفرش را پرداخت نکنید فرش شما دارای پرز بوده و طرح آن به خوبی قابل دیدن نیست و همه فرش های دستبافت باید بعد از بافت کامل با دستگاه های مخصوص پرداخت شوند تا پرزهای اضافی گرفته شود و طرح بافته شده به وضوح دیده شود. البته پرداخت فرش صرفا برای تابلو فرش های تازه بافته شده نیست بلکه برای فرش های کهنه، پا خورده و آفتاب سوخته همعمل پرداخت کردن انجام می شود و یه لایه از پرز فرش گرفته می شود تا دوباره نقش و نگار قالی زیبا و چشم نواز دیده شود و تازگی به فرش ببخشد.
پرداخت در دو زمان انجام می گیرد:
1- در حین بافت فرش
2- پس از پایان بافت فرش
روش های پرداخت فرش
روش پرداخت فرش دستباف به دو صورت ماشینی و سنتی انجام می گیرد.
1- پرداخت فرش سنتی و با قیچی
در این روش، بافنده بعد از چند رج بافت توسط قیچی مخصوص پرداخت فرش، پرزهای فرش را میگیرد و سطح فرش صاف می شود ولی این روش پرداخت پیشنهاد نمی شود. زیرا این کار به مهارت بالا نیاز دارد و اگر بافنده مهارت کافی نداشته باشد امکان اینکه تابلو فرش خراب شود و کل آن آسیب ببینید بسیار زیاد است و این اتفاق غیرقابل جبران است. همچنین در پرداخت دستی امکان دارد پرزهای فرش یک دست و یکسان گرفته نشود و سطح فرش به صورت پلکانی و نامسطح دیده شود. به این فرش ها ته خواب یا خواب کوتاه گفته میشود. بعد از پرداخت با قیچی امکان پرداخت با دستگاه هم میسر است ولی اگر پرزها توسط بافنده و به وسیله قیچی خیلی از ته گرفته شود امکان درست شدن و پرداخت با دستگاه امکان پذیر نیست.
به بافندگان عزیز توصیه میشود به صورت دستی و با قیچی عمل پرداخت را انجام ندهند و فرش را در حالت معمولی و با پرز باقی بگذارند تا بعد از اتمام کار بافت توسط دستگاه پرداخت زنی به شکل استاندارد و یک دست و توسط افراد ماهر این عمل انجام شود.
گاهی در هنگام پرداخت سنگ زدن قالی انجام میشود در این عملیات فلس های الیاف پشمی صیقل داده شده و رنگ های اضافی پشم ها از بین میرود و فرش حالت مخملی و ابریشمی پیدا میکند.
2- پرداخت فرش ماشینی و با ماشین پرداخت
دستگاهی به نام دستگاه پرداخت زدن فرش دستباف وجود دارد که یک فرد ماهر با کمک دستگاه که دارای یک تیغه قدرتمند دارد، روی سطح فرش این دستگاه به صورت دورانی بر روی فرش کشیده شده و عملیات پرز زنی انجام میگیرد کشیده می شود و استاندارد و تمیز، پرز فرش را میگیرد.
پرداخت فرش با دستگاه های موزر یا ماشین اصلاح
علاوه بر دو روش بالا شما میتوانید با دستگاه های موزر یا ماشین اصلاح، عمل پرداخت فرش را انجام دهید. البته دستگاه موزر برای پرداخت تابلو فرش های آموزشی و خیلی کوچک کاربرد دارد.
پرداخت برجسته
نوعی از پرداخت است که با استفاده از قیچی مخصوص که قیچی سرنخ نام دارد، انجام میشود. برجسته زنی بیشتر برای تابلو فرش ها به کار میرود؛ این برجستگی ها زیبایی تابلوفرش را دو چندان میکند. در نظر داشته باشید که هر فرشی قابل برجسته شدن است ولی بستگی به طرح و نقش دارد. درهمه فرش ها برجسته زنی سبب زیباتر شدن نمی شود. بافنده باید در نظر داشته باشد که نیازی نیست نخ را زیاد بلند بگیرد زیرا در پایان بافت ممکن است نخ کم بیاید و دو رنگ شود. ارتفاع نخ بین 3 تا 3.5 سانتی تر برای برجسته زنی کافی است.
قیمت پرداخت فرش
قیمت پرداخت فرش بستگی به اندازه ی فرش، جنس نخ بافته شده و نوع پرداخت صاف و پرداخت برجسته یا به اصطلاح سه بعدی دارد. در هر شهری که بافنده های زیادی داشته باشد و ابزار و وسایل قالی بافی به فروش برسد در کنار آن ها مراکز پرداخت فرش هم وجود دارد. همچنین اگر در شهر شما مرکز پرداخت تابلو فرش دستباف وجود ندارد معمولا قالیشویی ها عمل پرداخت را انجام می دهند و می توانید به نزدیک ترین قالی شو مراجعه کرده و تابلو فرش خود را پرداخت کنید.